Para Swap Nedir?

Para swap, farklı para birimlerinin belirli bir vade aralığında birbiri ile takasını ifade eder. Şirketini faiz riskinden korumak isteyen bir kişi veya parasıyla swap yaparak daha fazla faiz getirisi elde etmek isteyen yatırımcılar bu işlemi yapabilir.

Biz örneğimizde daha fazla para kazanmak isteyen bir yatırımcı örneği verelim ve onun üzerinden gidelim.

Örnekle Para Swap(Swaplı Mevduat)

300.000 TL parası olan Aysun hanım parasını faize veya faiz cinsi yatırımlara yöneltmek istiyor. Piyasada 1 yıllık mevduat faiz oranları ise %10 civarında. Fakat Aysun hanımın yatırım danışmanı Mesut, para swap diye bir ürün anlatıyor ve bu yöntemle yine 1 yılda %11.65 getiri elde edebileceğini söylüyor: Aysun hanım şok, Aysun hanım iptal… %1.65 daha fazla kazanacağını duyunca gözleri adeta dolar işareti oluyor. Yatırım danışmanı Mesut, anlatmaya başlıyor:

Mesut bey, Aysun hanıma USD/TL paritesinde 1 yıl vadeli swap anlaşması yapacaklarını anlatıyor ve swap oranlarının 1 yıl vadede en yüksek getiriyi sağladığına değiniyor. Bankacı Mesut Bey, işlemlerle ilgili bilgi veriyor: “Aysun Hanım: Şuan piyasada USD/TRY 3,70 TL’den işlem görüyor. 1 yıl sonraki Forward kur ise 4,05 TL. TL’nin 1 yıllık faiz oranı %11.65, USD’nin 1 yıllık faiz oranı ise %2 civarında seyrediyor. Buna göre 1 yıl sonra %11.65 faiz getirisi elde etmek için şu işlemleri yapmamız gerekecek:

Spot piyasada yapılacak işlem

1. Bugün, 300.000 TL’mizi 3,70 TL’den dolara çevireceğiz.
   1. (300.000/3,70= 81.081,10 USD)
2. Dolara çevirdiğimiz parayı da %2 faiz oranıyla 1 yıllık faize yatıracağız.
   • (81.081 USD*2*1/100=1.621,60 USD faiz kazancı olacak.)

Forward Piyasada Yapılacak İşlem

1. 1 yılın sonunda faize yatırdığımız 81.081,10 doları ve 1 yıllık faiz kazancı olan 1.621,60 doları TL’ye forward kur olan 4,05 TL’den dolarımızı bozacağız.
   • (81.081,10 USD + 1.621,60 USD = 82.702,70 USD yapar. 82.702,70 x 4,05=334.945,94 TL elimize geçen para miktarı)”

Örneğin sonucunda da gördüğünüz gibi Mesut beyin tavsiyesiyle Aysun hanım, parasıyla swap yaparak 300.000 TL’sini 334.945,94 TL yaptı. Yaklaşık 34.946 TL para kazandı.

Aysun hanım swap yapmak yerine parasını %10 faizle 1 yıllık vadeli mevduata yatırsaydı kazancı yalnızca 30.000 TL olacaktı. Para swap yapmak ile Aysun hanım, 4.946 TL daha fazla para kazanmış oldu. Bu arada, örneğimizde vergiler ve işlem maliyetlerini gözardı ettik, bilginiz olsun.

Gelelim önemli sorulardan birine: Biz nasıl hesaplayacağız? neye göre hesaplayacağız?

Para swap sorularını çözerken en fazla 1 bilinmeyene sahip olmanız gerekiyor. Bu bilinmeyen ya spot kur, ya forward kur, ya vade, ya USD faiz oranı ya da TL’nin faiz oranı olmalı. Bilinmeyeni ise aşağıdaki forward hesaplama formülü ile çözebilirsiniz.

Eğer bilinmeyen faiz oranları veya gün sayısı ise burada enterpolasyon yöntemini uygulamalısınız. Enterpolasyon gözünüzü korkutmasın, oldukça basit. İlerleyen zamanda enterpolasyon yöntemi ile ilgili yazı da yazarım.

Biliyor muydunuz?

Para Swap işlemi, bir spot işlem ile forward işlemin aynı anda ters yönlü yapılmasıdır… İki ürünün birleştirilmiş halidir.

Para Swap işleminde döviz kuru riski yoktur. Spot ve forward işlemlerini bugünden yaptığınızdan alış ve satış fiyatınız USD/TL kuru ne olursa olsun önceden bellidir.

Para Swap Oranlarının Takibi

Finansal piyasalarda para swapı gibi ürünleri takip etmek parasını genelde mevduatla değerlendiren yatırımcılar için ciddi öneme sahip. Türkiye piyasalarında da para swap 10 yılı geçkin süredir sürekli kullanılan bir ürün. Hatta para swap, bir ara dini inancı gereği faiz getirisi elde etmek istemeyen insanlara “hacı baba swapı”(swaplı mevduat) olarak pazarlanan bir üründür. Konu açılmışken bazı okurlarımız sormadan ben söyleyeyim: bu üründe faiz vardır. Para swap yaparak getiri elde edilen getiri – her zaman olmasa da – vadeli mevduat getirisinden daha yüksek olabiliyor. Bu yüzden paranızı teslim edeceğiniz kaliteli yatırım danışmanlarınıza sımsıkı sarılın. Bankacılık sektöründe bireysel yatırım danışmanları her ne kadar bu ürüne hakim olmasa da bilen ve müşterisine yapan bankacılar da tanıyorum.

Merkez Bankaları ve Swap Anlaşmaları

Para swap, TCMB’nin de aralarında bulunduğu Merkez Bankaları tarafından da kullanılan swap ürünü çeşitidir. Merkez bankaları, faiz geliri elde etmek veya faiz riskinden korunmak gibi amaçların dışında rezervlerini artırmak ve çeşitlendirmek üzere swap anlaşmalarına başvururlar.