Son Yazılar

Ana SayfaEkonomiIOER, RRP ve DTF

IOER, RRP ve DTF

IOER, RRP ve DTF… Bu üç kısaltma, gelecekte Fed’in bildiğimiz politika faizi dışında para politikalarını uygularken kullanacağı alternatif araçlar olacak. Bunlar hep vardı elbette, ama nasıl ki PPK 2010’da “teknik faiz ayarlaması” adı altında politika faizini gecelik borç verme faizinden haftalık repo faizine çevirdi. Fed’inki de o hesap olacak. Hazır Fed tutanakları yayımlanacakken önümüzdeki aylarda çok sık duyacağımız ve kullanacağımız bu araçların ne olduğuna şimdiden kısa bir bakış atalım.

IOER (Interest On Excess Reserves): Bankaların Fed’e park ettikleri paralara ödenen faiz. Bizim gecelik borç alma faiz oranımız ya da ECB’nin mevduat faiz oranına benzer bir araç. Yellen, iki ay önce bu orana dikkat çekmişti ve “elimizde politika faizinden başka sıkılaşma araçları da var” demişti. IOER’yi yukarı çekmenin Fed’e bir maliyeti olacak elbette, ama ABD ekonomisi Fed tatmin edici derecede güçlendiğinde ortalıkta başıboş dolaşan ve enflasyona zemin oluşturabilecek serseri kaynakları toplamasına yardım edeceğinden sıkılaşma hedeflediğinde faydası maliyetinden fazla olacak.

IOER’in bir benzeri de IOR (Interest on Reserves): Yani, direkt olarak zorunlu karşılıklara ödenen faiz. Ama Fed ve ABD mali yapısında bu pek önemsenmiyor, çünkü zorunlu karşılıkların büyüklüğü yaklaşık 100 milyar dolar. IOER daha öne çıkıyor, çünkü yaklaşık olarak 1,5 trilyon dolarlık bir kaynağı ilgilendiriyor.

Bu arada, bunlara ne kadar faiz ödeniyor diye merak edenler olabilir. IOER ve IOR oranları aynı, %0,25. 2008 krizi öncesinde bu oranlar IOER’de %1,00 – %1,50 aralığındaydı, IOR ise %1,50 idi.

Yine merak edenlere, Fed’in zorunlu karşılık oranları da şöyle. Bankadaki toplam mevduat bazında değil, her bir bireysel müşterinin bankada tuttuğu mevduata göre hesaplanıyor. Oran %0 – %10 arasında değişiyor. Kurumsal müşteri mevduatlarından ve ABD bankalarında tutulan euro cinsi hesaplardan ise zorunlu karşılık alınmıyor.

RRP (Reserve Repo): Eylül’den beri kullanımda olan yeni bir araç. Fed, QE’ler ile topladığı trilyonlarca dolarlık tahvili, RRP yoluyla bazı büyük bankalara repo konusu ediyor ve bu yolla zaman zaman kendine nakit yaratıyor. RRP ile Fed’in önerdiği bir faiz oranı var. Piyasalara da baz sunan bu oranı bizim TCMB’nin haftalık repo faizi gibi düşünebilirsiniz. Fed’in politika faizi gecelik faiz (federal funds rate) olduğundan RRP ayrı bir araç. Fed, sıkılaşma kapsamında RRP oranını yukarı çekebilir.

TDF (Term Deposit Facilty): Bu da, bizim TCMB’nin ihaleler ile borçlandığı repo benzeri bir araç. Fed, periyodik olmayan aralıklarla 7 gün, 28 gün vb. bazı vadelerle borçlanarak para topluyor. Faiz oranı değişken, %0,25 – %0,30 arasında değişiyor.

Bu üç önemli araç içerisinde Fed’in ilk olarak IOER oranını bir miktar yükseltmesi makul görünüyor. Bu oranın yükseltilmesi, küresel piyasalarda esas politika faizi olan gecelik fonlama oranının artırılması kadar moral bozucu olmaz, ama Fed’i hedeflediği sıkı para politikalarına bir adım yaklaştırır. Politika faizinin bir yıl sonra artırılması bekleniyor, ancak IOER’nin bu sene içinde artırıldığını görebiliriz.

Bu akşam yayımlanacak Fed tutanaklarında, burada bahsettiğim araçlar hakkında yeni ipuçları görebiliriz.

Serhan YENİGÜN / Finans Online / 09.07.2014

Yazı , yazarın izni dahilinde alıntı yapılmıştır. İzinsiz kopyalanması yasaktır.

CEVAP VER

Yorumunuzu yazın...
Adınızı girin