Faiz Swapı( Interest Rate Swap) Nedir?

Faiz swapı, iki taraf arasında belirli bir anapara tutarı temel alınarak gelecekteki faiz ödemelerinin takas edildiği bir türev üründür. Faiz oranı takası, genellikle şirketlerin faiz oranı değişimine karşı zarar etme olasılığını azaltmak için kullanılır. Benzer bir ürün olan Cross Currency Swap ile bu yönüyle ayrılmaktadır.

Faiz swapında sadece faiz ödemeleri taraflar arasında takas edilir, anapara takas edilmez. Faiz swapı, aynı para birimi ile de yapılabilir, farklı para birimleri ile de yapılabilir. Tezgah üstü, (Over the counter,OTC) piyasada alınıp satılan ürünler olduğu için taraflar arası ihtiyaçlara göre kolaylıkla kişiselleştirilebilir ürünlerdir. Faiz swapı, kişiler tarafından spekülatif amaçlı veya faiz riskinden korunma amaçlarıyla yapabilir.

Örneklerle Faiz Swapı Nedir? 

Şirketler, Faiz swapı(Interest Rate Swap, IRS) ile faizlerin taraflar arasında takas edilmesinde 4 seçenek vardır.

1. Sabit faizli nakit akışını(Kredi de olabilir) değişken faize çevirmek(Fixed to floating)

Örneğin, yatırımcılarına çok düşük bir sabit faiz ve yüksek talep oranıyla tahvil ihraç eden bir Ayvalı A.Ş. şirketi düşünün. Bu şirket değişken faiz ile tahvil ihraç ettiğinde ise yatırımcılar tahviline ilgi göstermiyor. Aynı zamanda bu şirketin gelirleri değişken faiz olduğundan borçlarını da değişken faizle ödeyerek faiz riskine maruz kalmak istemiyor. Bu durumda Ayvalı A.Ş., sabit faiz oranından tahvil ihraç ederek borçlanıyor. Tahvil ihracının getirdiği sabit faiz ödeme periyotlarını da faiz swap’ı kullanarak değişken faize çeviriyor. Hem Ayvalı A.Ş. daha ucuza borçlanmış oluyor hem de faiz riskini önlemiş oluyor.

Biliyor muydunuz?

Değişken faizli ürünlerde referans olarak ilgili para birimine ait LIBOR dikkate alınır. Üzerine risk primi eklenir. Örneğin: Libor + 0,80 baz puan.

2. Değişken faiz ödemesini sabit faize çevirmek (Floating to fixed)

Ayvalı A.Ş.’nin taraf olduğu para swap sözleşmesinde karşı taraf olan Armutlu A.Ş.’nin de ihtiyaçları yukarıda verdiğimiz örneğin tam tersi. Armutlu A.Ş. de sabit faizli bir borçlanma aracına erişimi yok veya sabit faizle borçlanmanın maliyeti Armutlu A.Ş.’ye çok yüksek. Bu yüzden Armutlu A.Ş. ise değişken faizle borçlanıp(kredi veya tahvil vs.) borcunun faizini sabit faize çevirmek istiyor. İşte bu anda tam tersi ihtiyacı olan Ayvalı A.Ş. ile karşılaşıyor ve bu konuda anlaşıyorlar.

3. Değişken faizl ödemesini farklı para biriminin değişken faizine çevirmek.(Float to float)

Faiz swap’ının farklı para birimlerine de uygulanabileceğine değinmiştik. Örneğin Dolar para biriminden değişken faizle borçlanmış bir şirket, borcunun faiz ödemelerini Euro’nun faiz oranından gerçekleştirmek isteyebilir. Bu durumda da imdadımıza para swapı(interest rate swap, IRS) yetişiyor ve bizi bu dertten kurtarıyor.

4. Sabit faizli nakit akışını farklı para birimi sabit faizine çevirmek(Fixed to fixed)

Yukarıda verdiğimiz örneğin sabit faizli versiyonu. Dolar para biriminden sabit faizle borçlanma gerçekleştirmiş işletme, borçlanma faizi ödemelerini Euro’nun sabit faiz ödemeleriyle gerçekleşmek istediğinde IRS imdadına yetişir.

Tekrar üzerinden geçecek olursak bu ürünlerin şirketler tarafından kullanılış amaçlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

1. Sabit veya değişken faizden borçlanıp para swapı kullanarak faiz tipini değiştirmek, şirketin finansman maliyetini düşürüyor olabilir.
2. Şirket yönetiminin ileriye dönük faiz beklentileri doğrultusunda spekülasyon amaçlı işlem yapılıyor olabilir.
3. Firma, maruz olduğu faiz riskinden kurtulmak için gelirini ve borçlanma faiz tipini(değişken veya sabit) aynı faiz tipine bağlayarak işlem yapabilir.

Ayvayla Armutla finans anlatıyoruz. Daha da ne yapalım. 🙂 Anlaşılmayan bir yer olursa mutlaka çekinmeden iletişim kurun veya yorum bırakın.