Çıktığı andan beri finansal yeniliklere ilgi duyan kesimler tarafından oldukça yakından takip edilen gizemli yanlarıyla meraklı insanları büyüleyen bitcoin, piyasadaki varlığını tüm hızıyla iyi ya da kötü devam ettiriyor. Finansal piyasaların bulunduğu durum içerisinde spekülasyona çok açık olan, işlem hacimleri düşük; bir o kadar da yatırımcıların güvenini kazanmayı henüz başaramamış sanal para serüveni. Ben bu yazıda bir tık daha üste çıkıp acaba bitcoin geleceğin parası olabilir mi bu konulara naçizane görüşlerimi paylaşacağım. Ha… bu arada bitcoinin hakkında bilgi almak için diğer yazımıza buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Güncel bilgileri biraz tazelemek adına bir grafikle bitcoinin yaşadığı çalkantılı dönemi hatırlatalım.
Surf yapmayı sevenler için bir grafik(Büyütmek için resme tıklayınız.)
Hepimizin acaba diye aklının bir köşesinde kalmış iki soru var. Birincisi acaba kağıt para sistemini sanal veya daha kullanışlı(mesela parmak iziyle para vs.) para sistemleri alabilir mi? İkincisi de önceden denenen altın para standardı, şimdilerde de var olan tüm dünyaya musallat olmuş dolar yerine acaba başka bir para sistemi olabilir mi?
Birinci soru için teknolojinin son 15 yılda bu kadar gelişmesi sonucu 10-15 yıl içerisinde kağıt paraların yerine başka bir para algısının oluşacağını düşünüyorum. Aslında bitcoinin önemi burada çıkıyor. Bitcoin kişilerin böyle bir ihtiyacı olduğunu ve böyle bir durumun beklendiğini gösteriyor. Gazetelerde, dergilerde hatta devlet erklerinin gündemine bile giren bir hal aldı. Dediğim gibi bundan 10 sene sonrasını kestirmek zor olmasa gerek.
İkinci soruya gelirsek, ne kadar gerçekleşir veya gerçekleşmez orasını bilemem ama tüm dünya şu anki para sisteminden dolayı dolara muhtaç kalmış durumda. Yeşile boyanıp basılan dolarla mal ihraç edermiş gibi tüm dünyaya yük olmaya başlamış dolar yerine günümüzde çözüm aramak için birçok girişim yapılmış bulunmakta. Örnek olarak, Rusya ve Çin ülkeleri birbirleri arasında yapıyor oldukları dış ticaret işlemleri için kendi paralarını kullanmaya başlamış, doların üzerilerindeki yükünü nispeten azaltmaya başlamışlardır. Aslında tüm ekonomi bilgilerinizi unutup şöyle bir düşündüğünüzde ne kadar saçma olduğu insanın yüzüne tokat gibi çarpılıyor. Ülke olarak malını başka bir ülkeye satıyorsun ve bunun karşılığında iki ülkeyle de hiçbir alakası olmayan başka bir para birimi doları kullanıyorsun… Paranın dış itibari değeri böyle sağlanır sanırsam. Dolar gibi, Euro gibi kendi paranı başka devletlere empoze ederek. Sonuca bakarsak gerçekler gün gibi ortada. Bu seçeneği bitcoinle ilişkilendirdiğimizde benim gördüğüm büyük resimde hiçbir devlete bağlı olmayan, emisyonun istenildiği gibi belirlenmediği bir para biriminin gelecekte dünya para biriminin değişebileceği konusunda çok şey hayal edebiliyorum.
Bitcoin geleceğin parası olabilir mi?
Bu konuya değinmeden önce parayı para yapan unsurları biraz açıklayalım. Parayı para yapan en önemli unsurlar onun arkasındaki güç ve itibar ve güvendir(değer anlamında). Şu anki durumda da olduğu gibi ülkenizin ekonomisi ne kadar içler acısı bir durumda olursa olsun, eğer gücünüz, itibarınız ve paranıza olan güven değişmiyorsa paranız hala değerlidir. Nitekim bunu çokça atıfta bulunduğumuz dolar içinde söylemek mümkün.
Bitcoin tarafında ise bu saydığımız özelliklerin çoğu ne yazık ki sahip değil. Takma isim kullanan bir kurucusu, hiçbir denetlemeye tabi olmayan yapısı, arkasında herhangi bir para otoritesinin bulunmaması bitcoin için devamlılığını sağlayabilecek bir yapı olarak göze çarpmıyor. Naçizane ben bu girişimi güzel bir başlangıç , fakat yapısal sebeplerinden dolayı yanlış bir para sistemi olduğunu düşünüyorum. Ama şuna inanıyorum, nasıl küçük bir buluş bilimin, teknolojinin ve icatların önünü açıyorsa; bu konuda bitcoin büyük bir iz bırakacak ve akıllardan kolay kolay çıkmayacak bir girişim olacak, kendisinden sonraki para sistemleri(yukarıda saydığımız özellikleri içerisinde bulunduran) için bir örnek olacak.
Bu konuda beni düşünmeye iten, zihnimde farklı “ufuk”lar açan Ufuk Başoğlu hocama teşekkürlerimi sunuyorum.