Too Big To Fail – Film

Her şey, finansal sistem üzerinde yapılan serbestleşme (deregülasyon) ile başlar. Bunu, deregülasyonları insanlara kabul ettirmek için günümüzde de çok kullanılan ajitasyon aracıyla ( Amerikalıları ev sahibi yapmak, işlerini geliştirmek, ticareti canlandırmak vs.) kabul ettirilir. Ve sonunda ticari ve yatırım bankalarının küresel boyutta benzeri görülmemiş bir büyüklükte kurumlar açmasına izin veren yasa onaylanır.

İsterseniz önce too big to fail’in tam olarak Türkçe’de ne anlama geldiğinden bahsedelim sonra filmin ana temasının daha kolay anlaşılacağını düşünüyorum.

Too big to fail ne demektir?

Türkçe anlamı kaybedilemeyecek kadar büyük anlamını taşıyor. Örnek olarak, herhangi bir ülkede finansal sistem içerisindeki payı büyük bir banka düşünün. Bu banka normal doğası gereği yaptığı bankacılık işlemleri içerisinde tüm endüstrilerin her birine kredi açmış, sayısız girişimlere girmiş, bolca mevduatı var diyelim. Bankanın batması değil sadece finansal sistemin, diğer tüm endüstrilerin de batmasına, işlerin kötüye gitmesine sebep oluyorsa bu bankanın lakabı too big to fail oluyor. İleride bu konu ile ilgili daha geniş bir yazı da yazacağım. Neyse konumuza gelelim

Yine klasik bir 2008 krizini kameralar karşısında canlandırmaya çalışılmış. Fakat burada artı olarak sadece finansal sistemin içerisindeki şirketler değil, aynı zamanda eski ABD Maliye Bakanı Hank Paulson, eski FED Başkanı Ben Bernanke, ve NY FED Başkanı Timothy  Geithner ve daha birçok FED çalışanı canlandırılmış. İşin macera kısmından çok krizin yönetimi yönüne değinilmeye çalışılmış. Filmde 2008 krizi için kahraman olarak gösterilen Hank Paulson ve Bernanke’yi çokça sahnelerde görmek mümkün. Tabi yanlış anlaşılma olmasın kendileri değil, benzeyen kişileri oynatmışlar filmde.

Film aslında tüm bankalar hallerinden memnunken başlar. Fakat bir anda beklenmedik bir durumla karşılaşılır ve sonsuza kadar artması beklenen gayrimenkul fiyatları düşüşe geçmiştir. Bununla birlikte özellikle Lehman Brothers yatırım bankası yöneticilerinin ihmalkar tavırları ve gayrimenkul fiyatlarının tekrar yükselişe geçmesini beklemeleriyle meydana çıkar. Elinde çok fazla toksik kağıt bulunduran Lehman Brothers’ı kurtarmak ya rakiplerinin ya da Merkez Bankası’nın elindedir. Saatlerce süren konuşmalar yapılır fakat sonuç nafiledir. Lehman Brothers çeşitli sebeplerle kaderine terk edilir ve başka şirketleri kurtarma yoluna gidilir. Sıra ülkenin en büyük sigorta şirketi AIG’yi kurtarmaya gelmiştir. Fakat bir süre sonra bu çabaların aslında boş olduğu, büyükleri kurtarmanın yanında kredi hacminin de genişletilmesi için bazı çalışmalar başlatılması gerekliliği anlaşılır. Ve tüm bankaların sermayelerine oydan yoksun pay senedi yöntemiyle devlet ortak olur. Bazı kesimlere göre bu kamulaşma, bazı kesimlere göre bu bir kurtarma paketidir.

Too Big To Fail Fragman

2008 krizinin sebeplerini daha iyi anlama ve çözüm sonuçlarının sürecini anlamak isteyen başka ekonomi öğrencileri herkese tavsiyem izlemeleridir. Filme notum 8,5/10

Eleştirdiğim tek nokta Bernanke’nin doktora tezinin zaten parasal genişlemeyle ilgili olduğunu biliyoruz. Hatta lakabının helikopter bernanke olmasının sebebi de tezinde krizin yaraları sarılana dek helikopterle havadan para dağıtırım dediğinden dolayı olduğunu da biliyoruz. Filmde bu fikri başkasına atfetmişler ve Bernanke olaya sonradan dahil olmuş beşinci planda kalmış gibi duruyor.

Bu arada artık her yazdığım yazıda anlaşılamayacağını düşündüğüm tüm tanımları yazı sonunda açıklama ihtiyacı hissettim. Tanımlar hakkında çok mail geliyor. Yine de anlamadığınız bir şey olursa çekinmeden mail atın yorum düşün.