Network Marketing Nedir?

Günümüz dünyasında herşey pazara dayalı olduğu için gün geçmiyor ki yeni bir piyasa ortaya çıkmasın. Öncelikle ağ pazarlamayı kısaca tarihiyle beraber açıklayalım. Network marketing nedir?

Nedir bu network marketing?

Çoğu kapitalist sistemin doğduğu ve kapitalizmin ana vatanı olan Amerikanya’da ilk olarak ortaya çıkan bu sistem bir firmanın satışa yönelik araştırmaları sonucunda doğmuştur. Araştırmaya göre satış temsilcisi sayısıyla satışlar aynı oranda artmaktadır. Araştırmaların derinleşmesiyle satış temsilcilerinin yakınlarıyla kurduğu ilişkileriyle alakalı olduğu, yani satış temsilcilerinin yakınlarına tavsiyeleriyle satışların arttığı görülür. Şirketin bu sistemi farketmesiyle birlikte daha da ileri giderek ürünlerinden memnun kalan müşterilerine belli bir komisyon vererek yeni müşteriler bulmasını yani tavsiye etmesiyle sistemi genişletmeye çalışmışlar ve nitekim başarılı olmuşlardır. Network marketing, tavsiye mantığına dayalı bir pazarlama stratejisidir.

Network Marketing sistemi nasıl işler?

Sistem doğrudan satış tekniğinin farklı bir versiyonu gibi düşünülebilir. Doğrudan satışta satış mal veya ürünlerin yüz yüze evlerde veyahut ofislerde yani parekende satış sayılmayacak ortamlar dışında satışçı tarafından bilgilendirerek yapılan satış türüdür ve satışçı bunun üzerinden kazanç sağlar. Bir ileri versiyonu olan ağ pazarlama yani çok katlı pazarlamada satışçı hem bireysel olarak sattığı ürünler üzerinden hem de satışçının ekibinden gelen satışlardan kazanç elde etmektedir.

1930 lu yıllarda sistem bir firmanın yöneticilerinin farkındalığıyla doğmasına rağmen bazıları Cambridge doktora tezi ile ortaya çıktığını savunmuştur. İkilemden dolayı sistemin mucidi hakkında kesin bir kanı yoktur. Fakat hala günümüzde dahi bu konuda en bilindik şirket olan Amway Corporation,  Rich DeVos ve Jay Van Andel tarafından kurulmuştur.  Şirket 80 ülkeye yayılmıştır. Diğer bilindik şirketler ise şöyledir;  Avon, Agel, Biobellinda, Calivita, Dione vb.

21.yüzyılda pazarın ve teknolojinin verdiği destekle sistem olabildiğince genişlemiştir.  Bugünlerde sistem ilk doğduğu gün gibi tavsiye mantığıyla devam etmektedir. Doğduğu ülkeyi çoktan aşan sistem ülkemizde istenilen yerine gelememiş olmasına rağmen yaklaşık 1 milyon katılımcısıyla müthiş bir hızla yayılmaktadır. Ülkemizde çoğunlukla üniversite öğrencilerinin katıldığı çarpıcı olarak ortadadır.

Sistemi, katılımcıları tarafından pratik olarak katma değeri ortadan kaldırarak açıklamaya çalışılmaktadır. Şöyle ki; 100 liralık bir ürünün 20 lira maliyet ile üretildiğini varsayarsak, üretici firma toptancı firmaya sattığında fiyat 40 lira, toptancı firma perakendeciye sattığında ürün 60 lira ve perakendeci  mağaza kirası, işçi ücretleri, depolama, reklam gibi operasyonel maliyeti işin içine katınca ürün 80 lira, son olarak karıyla beraber bize ürün 100 liraya geliyor.  İşte tamda burada ağ pazarlama diyor ki aracıları ortadan kaldıralım ve biz bu ürünü çok daha ucuz fiyattan alalım. Sistemin katılımcıları bu örneği adı gibi bilmektedir çünkü ellerindeki en büyük koz budur. Tüketim çılgını bir toplumu böyle basit bir örnekle kandırmak çokta zor olmamalı.

Network Marketing Sisteminin Faydaları

Sistemin ekonomiye olan faydalarından bahsetmek gerekirse makro-ekonomik sorunlardan olan işsizlik bu sistem sayesinde azalmaktadır. İnsanlara küçücük bir sermayeyle işe başlatabilen basit ve kolay bir iştir. Diğer yanı ise üreticileri rekabet ve reklam derdinden bir nebze kurtaran bir sistemdir.

Üreticiye sağladığı avantajlar ise önemsiz gibi görünen fakat devler liginde çok önemli etmenlerdir. Bunlara en önemli etmen olan satış ağıyla başlayabiliriz. Minik bir başlangıç yatırımıyla binlerce hatta milyonlarca bir satış-dağıtım ağına ulaşılabilir. Bir diğer yönü yukarıda da anlatıldığı gibi geleneksel dağıtım yöntemi yani üretici, toptancı, perakendeci sisteminden çok daha ucuz bir maliyetle dağıtıldığından fiyat rekabeti olarak ezici bir üstünlüğü vardır. Aynı zamanda sisteme katılanlar sayesinde hazır müşteri portföyü vardır. Reklam giderleri ise yok denecek kadar azdır. Bu yönden ürünlerinin tanıtımsız olarak piyasaya çıkması rakiplerine taklit fırsatı vermemektedir.

Sisteme katılanların ise ilk ve en önemli kazancı indirimli alışveriştir. İkinci olarak ise satış yaptıkça kazandığı primlerdir. Üçüncü ve aslında önemli bir gelir getirecek olan ekiptir. Kurulan ekibin yaptığı satışlar üzerinden primlendirilecek ve karlılığı artacaktır.

Tüketiciye sağladığı en büyük kazanç yine indirimli olmasıdır ki sistemin ana opsiyonu budur. Dağıtım kanalındaki basitlik nedeniyle ürünler oldukça ucuzdur. Diğer bir avantajı ise ürünleri tavsiye edenler yani eşimiz, dostumuz kısaca yakınlarımız ürün hakkında yeterli deneyim ve bilgiye sahip olacağından bizim için büyük bir avantaj sağlayacaktır.

Network Marketing yasal mıdır?

Gelelim en büyük soruna.  Bu sistem yasal mıdır? Sistem tamamen hukuk kuralları çerçevesinde yasal ve güvenlidir. Ülkemizde %20 stopajla vergilendirilmektedir.  Fakat toplumsal olarak dolandırıcılığın gazabına uğramış bir millet olduğumuz ve Osmanlı torunu olduğumuz için aşırı çekimser bir yapıdayız. Peki bu dolandırıcı sistem nedir? Hemen şöyle açıklamalıyız ki saadet zincir veya piramit sistem olarak bilinen sistemdir. Bu sistemle ağ sisteminin farkları kısaca açıklayalım. Öncelikle başlangıç sermayesi çok uçuk rakamlar ise bilin ki dolandırıcı sistemdir. Çünkü ağ sisteminde başlangıç tutarları çok küçük miktarlardan oluşur. Çünkü  asıl amaç ağı genişletmektir. İkincisi ise, satamadığınız ürünü şirket geri almıyorsa bilin ki dolandırıcı şirket çünkü ağ sistemi gayet kurumsal kurallar çerçevesinde müşteri memnuniyeti kollar. Son olarak ise şirket gerçekten ürünlerini müşteriye satıyor mu? Saadet zinciri sisteminde önemli olan malın kalitesi, fiyat cazipliği değil sadece fahiş fiyattan katılımcılardan para toplamaktır. Ürünün alınması satılması onlar için son plandadır.

Mahmut Argın – Marmara Üniversitesi ’14