Finansal analistlerin ve şirket satınalma işlemlerini yapan pek kıymetli insanlarımızın isimlerinden önce bilmesi gereken, şirket satınalmaların özellikle 1980’lerden sonra yaygınlaşmasıyla aktif olarak kullanılan bir rasyo: EV/EBITDA (EV:EnterPrise Value , EBITDA: Earnings Before Interest, Tax, Depreciation, Amortization,).Türkçesi ise: Firma Değeri / FAVÖK(Faiz, amortisman ve vergi öncesi kar).
EV/EBITDA rasyosu neden kullanılır?
Bu rasyonun tercih edilmesindeki en büyük sebepler arasında ülkeler arasındaki vergilendirme politikalarından kaynaklanan farklılıkları ortadan kaldırarak, uluslararası bir değerleme ölçütü haline getirmesinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca şirketin gelecekte potansiyel olarak yaratabileceği nakitlerin ölçülmesinde en iyi göstergelerden biri olarak kullanılır. Ek olarak, her sektör için kullanılamayacağıyla beraber, bulunan ev/ebitda oranları her şirketin kendi sektöründeki ortalamasıyla karşılaştırılarak değerlendirilir. Şirket satınalmalarında tercih edilen oran, sektör ortalamalarından daha düşük bir ev/ebitda(fd/favök) oranı olmaktadır.
Şirket değerleme esnasında tabiiki sadece bu rasyoya bakılmayacağını hatırlatayım. Sektörün içsel ve dışsal nedenlerinden kaynaklanan potansiyelini tespit etme aşamasında daha farklı değerleme yöntemleri de bulunmaktadır. EV/EBITDA’nın asıl kullanılma amacı, yatırım yapılmak istenen sektörde satınalınmak istenen şirketin, piyasadaki şirketlere göre değerinin tespit edilmesinde sıklıkla kullanılır.
Şu Yazı da İlginizi Çekebilir: EBITDA Nedir? Nasıl Hesaplanır?
EV/EBITDA’nın Zayıf Kaldığı Yanlar:
- İşletme sermayesindeki değişimi dikkate almaz. Bu yüzden nakit yaratma kapasitesini daha fazla gösterebilir.
- Likidite açısından kullanılabilir tek değerleme aracı değildir. Ayrıntılı olarak bilanço analizi gerektirebilir.
- Karlılığın sürdürülebilirliği hakkında bir bilgi vermez.
- Standart bir oran formülü olmadığından analistten analiste, yatırımcıdan yatırımcıya göre değişiklik gösterebiilir.
- Her sektörün hesaplanması için uygun değildir. Özellikle bankacılık sektörü ve karmaşık bilanço yapısına sahip olan şirketler için uygun değildir.
- Kısa vadeli değerlemeler için uygun değildir. Sadece uzun vadeli değerlemeler için kullanılması gerekmektedir.
EV/EBITDA hesaplaması nasıl yapılır?
İlk önce firma değeri nedir, nasıl hesaplanır onu biraz açalım.
Firma değeri, şirketin o andaki tüm borç ve alacaklarıyla birlikte satınalınması durumundaki değere denir.
Payları borsalarda işlem gören halka açık şirketler için firma değerini aşağıdaki vereceğim örnekle açıklayayım.
ABC A.Ş.’nin bilançosu aşağıdaki gibi olsun. Bu bilanço içerisinde firma değerini hesaplamak çok basit olacaktır.
- Firma Değeri + Nakit Varlıklar = Özkaynak + Borçlar olacak şekilde,
- Firma Değeri= Borçlar + Özkaynak – Nakit Varlıklar şeklinde hesaplayabiliriz.
Fakat, bu şirketin halka açık olduğunu da var sayarsak, şirketin borsada işlem gören pay sayısı ile borsada oluşan piyasa fiyatını çarparak, piyasa değerini hesaplamamız gerekir.
Piyasa Değeri= Hisse Senedi Sayısı X Hisse Senedi Fiyatı
Basit bir örnekle EV’yi hesaplayalım.
Örnek:
ABC A.Ş. ‘nin piyasada 2 milyon adet hisse senedi olsun. Bu hisse senedinin piyasa(borsa) fiyatı 15 TL olsun. Ayrıca şirketin 80 milyon TL borcu, kasasında da 20 milyon TL nakit varlıkları olsun.
Ve kıyaslama yapmak için de ABC A.Ş.’nin yer aldığı sektörün EV/EBİTDA ortalaması da 5 olsun.
Çözüm:
Piyasa Değeri = Hisse Senedi Sayısı X Hisse Senedi Piyasa Fiyatı
Firma Değeri(EV) = Özkaynak + Borçlar – Nakit Varlıklar
Piyasa Değeri = 2 Milyon Hisse senedi X 15 TL Hisse Fiyatı = 30 Milyon TL
Firma Değeri(EV) = 2 milyon x 15 + 80 milyon – 20 milyon = 90 Milyon TL
EBITDA ise şöyle hesaplanmaktadır.
EBİTDA’nın açılımından yola çıkarak anlatırsak daha anlaşılır şekilde olacaktır. Faiz, amortisman ve yıpranma, vergi öncesi kar anlamına geldiğinden;
Net kârın üzerine ödenecek vergiyi, faiz giderlerini, amortisman ve yıpranma payını toplayarak bulacağız.
EBITDA= 20+10+5+5=40milyon TL olacaktır.
İki örnekteki hesaplamalarımızla EV=90milyon TL, EBITDA=40milyon TL,
EV/EBITDA=90/40=2,25 olarak çıkmaktadır. Bu oran tek başına bir şey ifade etmemekle birlikte sektör ortalamalarıyla karşılaştırılarak anlam kazanmaktadır. Örneğimizde ABC A.Ş.’nin bulunduğu sektör ortalamasına 5 demiştik. Bu bilgiye göre ABC A.Ş.’nin daha karlı şirket olduğu sonucuna ulaşabiliriz.