İskoçlar, cimri olarak tabir edilen millettir. Bunun üzerine yapılmış onca fıkralara denk gelmek de mümkün. Yazının devamında bir kaç fıkraya ben de yer vereceğim. Ama önce konumuza dönelim. İskoçlar bahsettiğimiz gibi uzun zamandır tutum ve pratiklikleriyle ünlüdür. İskoç bakanı Henry Duncan, dünyanın ilk ticari tasarruf bankasını kurdu. Ekonomideki en ünlü filozoflardan biri olan Adam Smith, İskoçların bu yönünü çokça övgüyle dile getirdi. Günümüzde birçok başarılı işletmenin arkasında İskoç CEO’ların ve kurucuların olması da rastlantı olmasa gerek: İşte bu iskoç tasarrufu...
Bu yazımda ünlü İskoç tutum yöntemlerinden yararlanarak bütçenizi artırmanın üç yoluna değineceğim.
1.Faydacı Olun
13. yüzyılın sonu 14. yüzyılın başında İskoçların İngiltere’ye karşı bağımsızlık savaşında lider şövalye olan William Wallace, askerlerinin silahlarını seçerken mızrak ve kılıç yerine dirgen ve tırpan olarak seçti. Acaba Neden? Normal bir iskoç vatandaşı her gün tırpan kullanıyordu ve mızrak ve kılıç oldukça pahalıydı. Sonra İskoçlara cimri deyince biz kötü oluyoruz… 🙂
İskoç Fıkrası
İki İskoçlu su altında kim daha çok kalacak diye bahse girmişler. İkisi de aynı anda dalmış ve bir daha sudan çıkan olmamış.
Savaşta, keskin bir tırpan mızrak kadar ölümcüldü ve fazladan maliyete gerek yoktu. Bu yüzden sadece çok az sayıda ve önemli bölgedeki askerlere kılıç verildi. Bu kıssadan çıkarabileceğimiz çok hisse var. İhtiyacınız olanı satın alın ve ihtiyaçlarınız değişirse uyarlayın. Eğer mızrak, kılıcın işini görüyorsa buna rağmen kılıç almak aptallıktır.
İhtiyacından fazlasını alan insanlardan örnekler;
- Sadece e-posta göndermek için alınan bir kaç bin dolarlık bilgisayar almak,
- İhtiyacınızın üstünde büyüklükte bir eve sahip olmak,
- Ara sıra TV izlemek için 300 ekran TV almak,
- Otobanda kullanmak için jip gibi çift çeker arabalar almak,
- İçecek ve patatesinizi yalnızca 1 lira farkla büyütmek 🙂 Bunlar hep israf…
Satın almalarınızı bir tatil planlar gibi planlayın. İhtiyacınız olanı ve bunun için ne kadar para ödeyeceğinizi kesin olarak bilin. İhtiyacınız olan malın özelliklerini bir kağıda yazın ve size zorla daha iyisini ve daha pahalı şeyleri satmaya çalışan saldırgan satış görevlilerini kendinizden koruyun! Neye ihtiyacınız olduğunu unutmayın! Fiyat/Performans değil, ihtiyaç/maliyet analizi yapın.
İlginizi Çekebilir: Çocuğunuza Paranın Değerini Öğretmenin 5 Yolu
2.İkinci El Satın Alın
İngiltere’nin sanayi devrimindeki ekonomik gelişmesi tek bir buluşa borçlu: Watt Buhar Motoru; 1763 yılında, İskoçyalı James Watt, kırılmış ve ikinci el bir buhar motoruna el attı ve daha verimli olması için hünharca çabaladı. Watt, yıllar içinde eski modelleri yeniledi ve endüstriyel devrimi oluşturan, fabrikaları çalıştıran motorlardan oluşan, kendi güçlü modelini icat etti. İkinci el almaktan alınabilecek en büyük ders; paranızın önemli miktarda cebinizde kalmasını sağlar.
Ufak tefek lekeleri olan bir masayı neden %80 daha ucuza alıp tamir etmeyesiniz ki? Kaliteli ikinci el ürünler için İstanbul’da dahi bu konuda uzmanlaşmış bir çok mağaza var. Bu mağazalar, yeni satın almaya kıyasla, kullanılmış modelleri iyi çalışma koşullarında önemli indirimlerle sunuyor. Tabi yeni evleniyorsanız sevgilinize bunu kabul ettirmeniz için onun bir İskoç olması gerekiyor :). Bu topraklarda olmaz bu iş… Olur mu dersin?… Olmaz olmaz. Çünkü biz her şeyin en iyisini ve en pahalısını hak ediyoruz. Çünkü biz buna değeriz! Bizim Behüce’den neyimiz eğsük?
İskoç Fıkrası 2
İki İskoçyalı kasabada bir tiyatro açıyorlar fakat halk o kadar cimridir ki kimse tiyatro için para vermek istemiyor ve tiyatroya gelen olmuyor. Bakmışlar olacak gibi değil ne yapalım ne edelim diye düşünürken akıllarına gelen “Cumartesi günü tiyatromuza giriş bedavadır.” ilanını tüm kasabaya asıyorlar. Kasabalı da boş durur mu? Yapıştırmış beleş tiyatroyu ve Cumartesi günü tiyatro tıka basa dolmuş. İki iskoçyalı mükemmel bir oyun sergiler ve herkes ayakta alkışlar. Oyun bittikten sonra çıkışa doğru yönelen halk ne görsün? Kapı kilitli ve duvarda şu yazıyor: “Çıkış 10 Sterlin”
İkinci el satın almanın bir diğer alanı da otomobil. Yeni arabalar ilk satıştan sonra dudak uçuklatan değer kayıpları yaşıyor. Bir ata sözündeki gibi: “Kontağı aç kapat 20 bin lira zarar ağbi!” Bu değer kaybından dolayı ikinci el araba çoğu kullanıcı tarafından tercih edilme sebebi. Özellikle Alman ve Japon otomobiller 3-5 yıl kullanılsalar dahi çakı gibi duruyor. Ve bu otomobilinizi bir kaç yıl sonra tekrar satmak istediğinizde hemen hemen aynı fiyattan satmanız da mümkün oluyor. İster bir araba ya da masa olsun ikinci elini alarak cebinize katkıda bulunabilirsiniz.
3.Kendin Yap
Kiralayabileceğiniz en ucuz işçi sizsiniz. Evinizin temizliğini yapmak, evinizi boyamak, bahçenizin çimlerini biçmek veya yemeklerinizi pişirmek. Kendi yapabileceğiniz işler için başkasına para ödemek çok da mantıklı olmayacaktır. Size sizden ucuz hizmet veren birisini bulamazsınız. Boyacının da temizlikçinin de en ucuzu sizin elleriniz. Ah bu eller… Bir atasözü daha “Move your ass and just do it.”